Kuraklık nedeniyle kuruyan su kaynakları, susuzluktan boğularak ölen balıklar, yok olan kuş cennetleri, adım adım tükenen bir tabiatla kuraklığın getireceği tüm tehlikeler kapıda. Karşı karşıya kaldığımız kuraklık, hayatın her alanını etkiliyor. Barajlardan gelen görüntüler ‘Susuz mu kalacağız?’ endişelerini artırırken yağışsız geçen mevsimler enerji üretimini de etkiliyor. Su Politikaları Derneğinin ‘Kuraklık ve Hidroenerji Raporu’na göre Hidroelektrik Santralleri’nin (HES) üretimdeki payı yüzde 10’a düştü. Önümüzdeki dönemde yağışların normalin altında seyretmesinin etkisi ile hidroenerji üretiminin payındaki azalma ihtimali tehlikesini daha da artıyor.
Öte yandan Meteoroloji Genel Müdürlüğü kuraklığı haritaya döktü. Anadolu’daki iklim felaketinin boyutları da ortaya çıktı.
Barajlarda sular çekildi, eski yerleşimler ortaya çıktı
Meteorolojiden elde edilen verilere göre Ege, Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde yağışlarda yüzde 80’lerin üzerinde azalma var. Şehirlere içme suyu sağlayan barajlardaki rezervler de önemli oranda düştü.
Artvin’den Isparta ve Muğla’ya kadar pek çok barajda suyun çekilmesi ile havza içinde kalan eski yerleşimler ortaya çıktı.
Artvin Çoruh Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu “Eğer bu şekilde kuraklık devam ederse, yani kış ve bahar da kurak geçerse ülkemiz için su sorunu çok ciddi olarak karşımıza çıkacak. Ondan dolayı bizim şimdiden önlem almamız gerekiyor.” dedi.
Yağışların azlığı, sadece barajları değil akarsu ve gölleri de etkiledi.
Salda Gölü de kuruyor
Turkuaz rengiyle kendine hayran bırakan Burdur’daki Salda Gölü’nde küçük adacıklar ortaya çıktı. Gölün suları yaklaşık 30 metre çekildi.
Sakarya ve Kocaeli’nin içme suyu kaynağı Sapanca’da da su miktarı kritik seviyeye düştü, kıyıda metrelerce çekilme görüldü, kayıklar da kıyıya vurdu.
Küresel iklim değişikliği yağış rejimi düzensizliğini beraberinde getirdi. Yağışların azalmasının günlük yaşama henüz bir yansıması olmasa da göller ve barajlardaki sular çekilmeye devam ediyor.
Demirköprü Barajı alarm veriyor
Manisa’da Gediz Ovası’nı sulayan Demirköprü Barajı’nda da su miktarı kritik seviyelerde... Haziran ayında suyla kaplı alanlar adeta ovaya dönüştü. Çiftçiler suların çekildiği alanda çeşitli ürünler yetiştirmeye başladı.
Salihli Ziraat Odası Başkanı Cem Yalvaç, “Su, can demek. Buradaki Salihli Ovası, Gediz Ovası, Menemen’e kadar giden ovadaki o kadar güzel topraklarımız var ki bizim. ‘İnsan diksen, insan çıkar’ derler ya o derece.” diye konuştu.
Kuşlar göle uğramaz oldu
Kırşehir’deki Seyfe Gölü, İç Anadolu’nun önemli su kaynaklarından biriydi. Aynı zamanda dünyanın önemli kuş göç yolları üzerinde yer alıyordu. Kuşların görsel şölen oluşturduğu gölde şimdi kuraklık nedeniyle sessizlik hâkim.
Seyfe Gölü Ekoloji Derneği Başkanı Ömer Çetiner “Bilhassa Seyfe pınarından su girmezse adacıklar, turbalıklar, sazlıklar oluşmadığı için kuşların barınma, saklanma ve yuva yapma yeri de maalesef olmuyor.” diye konuştu.
Kuruyan göl ve göletlerde canlı hayat can çekişiyor.
Çiğdem Göleti’ne 400 ton su taşınacak
Kırklareli’nden Hatay’a, göller kurumasın diye bazen tankerlerle su takviyesi yapılıyor. Kastamonu’daki Çiğdem Göleti de bu şekilde hayatta tutulmaya çalışılan su kaynaklarından biri. Kastamonu’nun Devrekani ilçesine bağlı Örenbaşı köyü sınırlarında bulunan Çiğdem Göleti’nde, mevsimin kurak geçmesi nedeniyle su kalmadı.
Balıkların çamura bulanan suda can çekiştiğini görenler durumu yetkililere haber verdi.
Gölette yaşanan balık ölümlerinin önüne geçebilmek için barajdan su aktarılmasına karar verildi. Devrekani Kaymakamlığı, Devrekani Belediyesi, Devrekani İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Sulama Birliği Başkanlığınca başlatılan çalışmayla, su tankerleri ve itfaiye araçlarıyla Kulaksızlar Barajı’ndan alınan yaklaşık 400 ton su, Çiğdem Göleti’ne taşınmaya başladı.
Ordu’da ise kuraklığın yaratacağı su sıkıntısının önüne geçmek için ‘300 Gölet Projesi’ geliştirildi. Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Hilmi Güler projeyle ilgili “Önümüzdeki günlerde karşılaşılması muhtemel olan su sıkıntısına karşı büyükşehir belediyesi olarak kolları sıvadık ve kendi imkânlarımızla göletler yapmaya başladık. Aynı zamanda mevcut göletlerin yükseltilerini, çeperlerini yükselterek su hacmini artırmayı planlandık.” şeklinde konuştu.
Kuraklığa karşı vatandaşlara büyük sorumluluk düşüyor
Trakya bölgesinde yağışların azalması nedeniyle yer üstü su kaynakları kritik seviyede, bunun yanı sıra yer altındaki su kaynakları da alarm veriyor.
Namık Kemal Üniversitesi Çevre Mühendisliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, “Tekirdağ bölgesinde yer altı seviyeleri üzerindeki baskı yüzde 85’lere kadar çıkmış durumda. Bu Kırklareli’nde yüzde 55’lerde, Edirne’de de yüzde 70-75’lerde.” dedi.
Uzmanlar, kuraklığa karşı hem vatandaşları hem de üreticileri uyarıyor. Ülkemizde su kaynaklarının yüzde 70’i tarımsal sulama amaçlı kullanılıyor. Çiftçilerin salma sulamadan damla sulamaya geçmesi bu süreçte kritik önemde. Sadece tarlada değil evde ve iş yerlerinde de tasarruf şart.
