Azerbaycan-Ermenistan sınır geriliminin nedeni 20. yüzyılın başlarına dayanıyor. Sovyetler Birliği döneminde Stalin, Azerbaycan sınırları içinde bulunan Dağlık Karabağ’da bir Ermeni özerk bölgesi oluşturma kararı verdi. Bunun için farklı bölgelerden çok sayıda Ermeni’yi buraya yerleştirdi. Rusların bu politikası kanlı meyvelerini 90’lı yılların sonunda vermeye başladı. Sovyetler Birliği zayıflamaya başlayınca, Ermeniler Karabağ’ın Sovyet Azerbaycan’dan Sovyet Ermenistan’a devredilmesine ilişkin taleplerini dile getirdi. İki toplum arasındaki anlaşmazlık çatışmaya, 1990’lı yılların başlarında da geniş çaplı savaşa dönüştü.

Rusların desteğini de alan işgalci Ermeniler, 1991’de Hankendi’ni, 1992’de Şuşa ve Hocalı’yı işgal etti. Daha sonra Laçın, Hocavend, Kelbecer ve Ağdere’yi de ele geçiren Ermeniler, 1993’te Ağdam’a girdi. Ağdam’ı, Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan illerinin işgali izledi. Ermeniler bu süreçte Azerbaycan Türklerine karşı katliamlar yaptı. Azerbaycan topraklarının yüzde 20’si işgal edildi, 1 milyona yakın Azerbaycan Türkü de yaşadıkları bölgeleri terk etmek zorunda kaldı.

Çözüme kavuşamayan en eski ihtilaflarından biri olan Dağlık Karabağ sorunu Ermenistan ordusunun bölgede Azerbaycan ordusunun mevzilerine yönelik başlattığı askeri saldırılarla hızla gerilimi arttırdı.

Erivan yönetiminin ülkedeki sosyal ve ekonomik sorunlarından dikkati dağıtmak için saldırılarını artırdığı yorumları yapılan krizde, Azerbaycan, topraklarının artık geri verilmesini istiyor.

Tansiyon yükseldi, sınırda çatışmalar arttı

Ermenistan- Azerbaycan sınır hattında yeni gelişme yaşandı. Küstah girişimlerde bulunan işgalci Ermenistan sınırda provokasyonlarını arttırdı. Azerbaycan’a saldırı ve tacizlerin sürdüğü sınır hattında gerilim tekrar yükseldi. Azerbaycan ordusu gelebilecek her türlü saldırıya karşı teyakkuza geçti. Sınırdaki Tovuz bölgesinde ve Ermenistan’ın işgal altında tuttuğu bölgelerdeki cephe hattında şiddetli çatışmalar başladı. Ermenistan taciz atışlarına devam ediyor.

Azerbaycan Savunma Bakanlığı konuya ilişkin açıklamada bulundu. Açıklamada, Ermenistan ordusunun makineli ve keskin nişancı tüfekleri kullanarak 69 ateşkes ihlali gerçekleştirdiği belirtildi.

Azerbaycan’dan Ermenilerin provokasyonlarına karşı hamle

Azerbaycan, Ermenistan’a yönelik yaptırım uygulanması amacıyla BM Güvenlik Konseyi’nin de bulunduğu bir dizi uluslararası kuruluşa başvuracağı bildirildi. Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerginlik devam ederken, Azerbaycan da Ermenistan’ın provokasyonlarına karşı uluslararası kamuoyunu göreve çağırdı.

Açıklamada, “Azerbaycan’ın Ermenistan’ın işgalci özünü açığa çıkarmayı sürdürmek, işgalci devlete karşı uluslararası hukukun öngördüğü yaptırımları uygulatmak amacıyla özel bir uluslararası mahkemenin oluşturulması için BM Güvenlik Konseyi’nin de aralarında bulunduğu bir dizi uluslararası kuruluşa başvuracağı” ifade edildi.

Yıllardır çözüm bekleyen bölgede gerilim yeniden tırmanmıştı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Ermenistan ordusunun cephe hattı boyunca geniş kapsamlı provokasyonda bulunarak Azerbaycan ordusunun mevzilerine ve sivil yerleşim birimlerine büyük çaplı silahlar, top ve havanlarla ateş açtığı ve sivil kayıpların olduğu bildirilmişti.

Ermenistan, Dağlık Karabağ’da Azerbaycan’a ait helikopter, İHA ve tankların vurulduğunu, Azeri ordusunun can kayıplarının olduğunu açıklarken Azerbaycan Savunma Bakanlığı da Ermenistan’ın saldırılarına karşılık verildiğini, 12 Ermeni uçaksavar sisteminin imha edildiğini duyurmuştu.

Erivan ile Bakü, hukuken Azerbaycan’ın fiilense işgalci Ermeni güçlerin kontrolünde olan Dağlık Karabağ bölgesi nedeniyle on yıllardır anlaşmazlık içinde.

Azerbaycan ordusu harekâta başladı

Azerbaycan- Ermenistan hattında sıcak çatışma sürüyor. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermenistan silahlı kuvvetlerine karşı savaş faaliyetlerini ve sivil halkın güvenliğini sağlamak amacıyla cephe hattı boyunca karşı saldırı kararı alındığını duyurdu.

Azerbaycan Savunma Bakanlığı açıklamalarında şu ifadelere yer verdi: “Ermenistan silahlı kuvvetlerinin savaş faaliyetini önlemek ve sivil halkın güvenliğini sağlamak için Azerbaycan Ordusu komutanlığı tüm cephe boyunca bir karşı saldırı başlatmaya karar verdi. Personelimiz ve tank birimlerimiz, füze ve topçu birlikleri, cephe uçakları ve insansız hava araçlarının desteğiyle, cephede ve savunma derinliklerinde bulunan çok sayıda Ermeni kuvveti, askeri tesis ve askeri teçhizatı tespit edip imha etmektedir. Sahadan edinilen bilgilere göre, Ermeni hava savunma birimlerinin 12 OSA uçaksavar füze sistemi farklı yönlerde imha edildi. Azerbaycan Hava Kuvvetleri’ne ait bir savaş helikopteri Tatar yönünde düşürüldü, mürettebat yaşıyor.

Birliklerimizin hızlı karşı saldırısı devam ediyor.”

Sınırda çatışma: Azerbaycan 6 köyü aldı

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermenistan’ın cephe hattı boyunca geniş çaplı saldırı düzenlediğini duyurdu. Azerbaycan mevzileri ve sivil yerleşimleri hedef alınan saldırıda bazı sivillerin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Ermeni güçlerinin, ateş açması üzerine Azerbaycan ordusu karşı saldırı başlattı. Tüm cephe hattında şiddetli çatışmaların devam ettiği bildirildi. Bakanlık, Fuzuli ve Cebrayıl bölgelerinde 6 köyün Ermenistan işgalinden kurtarıldığını açıkladı.

Türkiye’den destek mesajları yağdı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Azerbaycan‘a yönelik saldırılarına bir yenisini ekleyen Ermenistan, bölgede barışın ve huzurun önündeki en büyük tehdit olduğunu bir kere daha göstermiştir. Türk Milleti her zaman olduğu gibi bugün de tüm imkânlarıyla Azerbaycanlı kardeşlerinin yanındadır.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Twitter’dan yaptığı açıklamada, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile telefon görüşmesi yaptığını bildirerek şu ifadeleri kullandı:

“Azerbaycan’a yönelik saldırılarına bir yenisini ekleyen Ermenistan, bölgede barışın ve huzurun önündeki en büyük tehdit olduğunu bir kere daha göstermiştir. Türk Milleti her zaman olduğu gibi bugün de tüm imkânlarıyla Azerbaycanlı kardeşlerinin yanındadır. Ermenistan’ın tahrikkâr saldırganlığı karşısında gerekli ve yeterli bir tepki ortaya koyamayan uluslararası toplum çifte standardını bir kez daha göstermektedir. Yaklaşık 30 yıldır ihmalkâr tutumunu sürdüren Minsk üçlüsü de çözüm odaklı davranmaktan maalesef çok uzaktadır.

Ermeni halkını, kendilerini felakete sürükleyen yönetimlerine ve onları bir kukla gibi kullananlara karşı geleceklerine sahip çıkmaya davet ederken, tüm dünyaya işgale ve zulme karşı verdikleri mücadelede Azerbaycan’ın yanında yer alma çağrısı yapıyoruz.

Bugün yaptığımız telefon görüşmesinde dirayetli ve kararlı duruşuna bir kez daha şahit olduğum Azerbaycan Cumhurbaşkanı kardeşim İlham Aliyev’e ifade ettiğim gibi, Türkiye “tek millet, iki devlet” anlayışıyla, Azerbaycanlı kardeşleriyle dayanışmasını güçlendirerek sürdürecektir.”

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de yaptığı açıklamada, “Yegâne gayesi Türk düşmanlığı olan Ermenistan’ın ve kiralık silahlı unsurlarının Türk milleti karşısında tutunma ihtimali yoktur.” dedi.

Bahçeli açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Milliyetçi Hareket Partisi, iki devlet ve tek millet halinde geleceği kucaklayan Türkiye-Azerbaycan arasında var olan tarihi ve kültürel dayanışma ve yardımlaşmanın hiçbir gücün ve mütecaviz niyetin karşısında geri adım atmayacağı inancındadır. Ermenistan zulmünü ve hunhar suikastlarını lanetliyorum. Kalbimizin soydaşlarımızla birlikte attığını bu vesileyle ilan ediyorum. Ermeni çeteleri tarafından şehit edilen Azerbaycanlı kardeşlerimize Allah’tan rahmet, yaralılarımıza da şifalar diliyorum. Karabağ Türk’ündür, Türk vatanıdır. Hiç kimse bu muhkem ve müstesna gerçeği değiştiremeyecektir. Yegâne gayesi Türk düşmanlığı olan Ermenistan’ın ve kiralık silahlı unsurlarının Türk milleti karşısında tutunma ihtimali yoktur. Kanımızla, canımızla, varlığımızla Azerbaycan’ın yanındayız. Bütün müstevli odakları tekraren uyarıyorum: Türk milletinin sabrını test etme yanlışına hiç kimse tevessül etmemelidir. Nitekim sonuçları hem acıklı hem de ağır olacaktır.”

Türk Konseyinden Azerbaycan’ın toprak bütünlüğüne destek

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi), Ermenistan’ın ateşkesi ihlal ederek Azerbaycan mevzilerine saldırmasının ardından Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki sıcak çatışmalara ilişkin açıklama yayımladı. Türk Konseyi, Azerbaycan’ın egemenliği ve toprak bütünlüğünü işaret ederek sorunun ivedilikle çözülmesi gerektiğini vurguladı.

Türk Konseyi Genel Sekreteri Bağdat Amreyev (Baghdad Amreyev), 28 Eylül 2020 tarihinde uluslararası kamuoyunun bir numaralı gündem maddesi olan Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki çatışmaya ilişkin bir mesaj kaleme aldı.

Türk Konseyinden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin işgal altındaki topraklarında yaşanan silahlı çatışmalardan duyduğu derin endişeyi dile getirmektedir.

Türk Konseyi, uluslararası hukukun norm ve ilkelerine olan bağlılığını bir kez daha teyit etmekte ve Ermenistan-Azerbaycan ihtilafının Azerbaycan Cumhuriyeti’nin egemenliği, toprak bütünlüğü ve uluslararası kabul görmüş sınırlarının dokunulmazlığı temelinde, ivedilikle çözümünün önemini yinelemektedir. 

Bu bağlamda, Türk Konseyi, 1993 yılında kabul edilen BM Güvenlik Konseyi kararlarının, Ermenistan silahlı kuvvetlerini Azerbaycan Cumhuriyeti’nin işgal altındaki tüm topraklarından derhal, koşulsuz ve tam olarak çekilmeye çağırdığını hatırlatmaktadır.

Genel Sekreter, çatışmalarda hayatını kaybedenler için Azerbaycan halkına başsağlığı ve yaralılara acil şifalar dilemektedir.”

Zorlu Töre: “Azerbaycan seninleyiz”

KKTC Meclisi Başkan Yardımcısı Zorlu Töre, Ermenilerin saldırganlığının devam ettiğini belirterek, “Azerbaycan seninleyiz” dedi.

Töre yaptığı yazılı açıklamada, Dağlık Karabağ bölgesinde Ermeni işgali devam ederken 28 yıldır kan ve gözyaşının akmaya devam ettiğini kaydetti. Töre “Bir milyondan fazla Azerbaycanlı göçmen durumunda yaşamaktadır” diyen Töre, “Ermeniler dağlık Karabağ’ın dışında birçok şehri de köyleriyle birlikte işgal etmiştir. Şuşa, Lâçin, Kelbeçer, Ağdam, Fuzuli, Ağdere, Cebrail, Hocalı, Zencilan, Kubatlı, Hankendi, Hocavent ve köyleri halen işgal altındadır. Ermenilerin saldırganlığı yine devam etmektedir. Aziz şehitlerimize rahmet diliyoruz. Azerbaycan seninleyiz. Biriz. Beraberiz.” ifadelerini kullandı.

Azerbaycan Milli Meclisi, ülkenin bazı şehir ve bölgelerinde savaş hali ilan edilmesi kararı aldı

Ermenistan-Azerbaycan cephe hattında, Ermeni güçlerinin Azerbaycan sivil yerleşim birimlerine ateş açması üzerine çatışmalar başladı. Azerbaycan Meclisi savaş hali pozisyonuna geçerek riskli bölgelerde ve cephe hattında sıkıyönetim ilan etti.

Azerbaycan-Ermenistan geriliminde, Rusya’dan üstü kapalı Türkiye mesajı

Ermenistan’ın hain saldırının ardından Azerbaycan’ın bölgede başlattığı harekata ilişkin Rusya’dan gelen açıklamada üstü kapalı bir şekilde Türkiye hedef alındı. Rusya’nın açıklamasında Türkiye’den Azerbaycan’a yönelik destek açıklamaları eleştirildi.

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Rudenko, bölgede yaşanan gerilime ilişkin yaptığı açıklamada üstü kapalı bir şekilde Türkiye’yi hedef aldı. Rudenko, “Hem iç hem de dış aktörleri, yaptıkları açıklamalar ile kullandıkları dil de dahil olmak üzere azami derecede ölçülü olmaya çağırıyoruz.” dedi.

Rudenko, “Bir an önce ateşkes sağlanması ve müzakere masasına geri dönülmesi adına şu anda azami derecede dikkatli ve özenli olmak çok önemli.” diye ekledi.

Türkiye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan siyasilere, Milli Savunma Bakanlığı’ndan Dışişleri Bakanlığı’na Azerbaycan için verilen destek mesajlarının ardından Rusya’dan böyle bir açıklama gelmesi dikkat çekti.

SİHA’lar vuruyor

Nüzgar, Büyük Mercanlı, Kend Horadiz, Yukarı Seyid Ahmetli, Yukarı Abdurrahmanlı, Karahanbeyli ve Garvend köylerini işgalden kurtaran Azerbaycan ordusu, ardından Tekekaya ile Ağdağ bölgeleri ile Murov Dağı’nı kontrol altına aldı.

Azerbaycan ordusu, Dağlık Karabağ’da Ermenistan ordusuna ait 10’dan fazla hava savunma sistemi ile tankların da bulunduğu 20’ye yakın zırhlı aracı imha etti. Karabağ Savunma Bakanlığı dünkü çatışmalarda 53 askerinin öldüğünü bildirdi.

Böylece Ermenistan tarafında toplam kayıp 84’e çıktı. Ermenistan Savunma Bakanlığı yaralı asker sayısını 200 olarak açıkladı. Azerbaycan 9, Ermenistan ise 2 sivil kayıp olduğunu duyurdu.

“Ermenistan’a son uyarım”

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, “Ermenileri son defa uyarıyorum. Saldırılar durmazsa gereğini yaparız.” dedi. Bu sözlerinden birkaç saat sonra Azerbaycan ordusu Terter kasabasına harekât düzenledi ve Talış köyü ele geçirildi.

Taraflar arasında çatışma devam ederken hem Azeri hem de Ermeni basınında yer alan haberlere göre üst düzey Ermeni askerlerinin yaşamını yitirdiği duyuruldu.

Diplomatlar İngiltere, Belçika, Estonya, Fransa ve Almanya’nın konuyu bugün kapalı kapılar ardında toplanacak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin gündemine getirmeyi planladıklarını söyledi.