Karabağ, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplum tarafından Azerbaycan’ın bir parçası olarak tanınıyor. Ancak Azerbaycan’ın topraklarının yaklaşık yüzde 20’sine denk gelen Dağlık Karabağ ve civarındaki bazı bölgeler, 1990’ların başından bu yana Ermenistan işgali altında bulunuyordu. Eylül ayında Azerbaycan ile Dağlık Karabağ’ı 30 yıldır işgal eden Ermenistan arasında yaşanan gerilim kısa bir süre içerisinde çatışmaya ardından savaşa dönüşmüştü. Bölgede yüzlerce insan yaşamını yitirirken işgalci Ermeni güçleri ateşkesleri dinlemiyor ve sivil halka da saldırı düzenliyordu. Kararlı ve istikrarlı bir şekilde ilerleyen Azerbaycan kuvvetleri savaşı alçakça sürdüren Ermeni kuvvetlerini alaşağı ediyordu.

Gece saatlerinde çok önemli bir gelişme yaşandı. Azerbaycan ve Ermenistan arasında Dağlık Karabağ krizine ilişkin yapılan anlaşma kapsamında Moskova saatiyle 00:00’dan itibaren ateşkes ilan edildiğini bildirdi.

Karabağ’ın tekrar Türk topraklarına katılmasını büyük bir müjde ile açıklayan Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, gece saatlerinde halkına seslendi. Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında ortak bildirinin imzalandığını belirten Aliyev, bildirinin maddelerini okudu. Aliyev ayrıca anlaşma gereği bölgede Türkiye’nin var olacağını da duyurdu. Aliyev, “Bu bildiri uzun süre devam eden işgali sonlandırıyor. Laçın ve Kelbecer bölgelerinin kan dökülmeden geri verileceğini gösteriyor.” dedi. Anlaşmaya göre Azerbaycan ordusu bugüne kadar kurtardığı mevzilerde kalacak.

Sosyal medya hesabından açıklama yapan Ermenistan Başbakanı Paşinyan, savaşın 01:00 itibari ile sona ereceğini aktardı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ateşkes için ortak bir bildiri imzaladıklarını duyurarak, bu bildirinin kendisi ve Ermenistan halkı için “acı verici” olduğunu söyledi.

Karabağ’da 5 yıl barış gücü yer alacak

“Dağlık Karabağ temas hattı ve Laçin koridorunda Rus barış gücünden hafif silahlı 1960 asker, 90 zırhlı personel aracı konuşlanacak.” diyen Aliyev, kritik son dakika haberini verirken Rus barış güçlerinin Dağlık Karabağ’da 5 yıl süreyle kalacağını, taraflar itiraz etmezse bu sürenin uzatılabileceğini aktardı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür

Cumhurbaşkanı Aliyev, Recep Tayyip Erdoğan’a çatışmalar süresince verdiği destek dolayısıyla teşekkür ederek “Bugünkü bildiride, Rusya ve Türkiye’nin ortak barış gücü görevi yer alıyor. Bölge temaslarına ilişkin tümüyle yeni bir format yaratıyoruz.” dedi.

Aliyev anlaşmanın maddelerini okudu

Anlaşmanın Ermenistan’ın yenilgisi anlamına geldiğine dikkati çeken Aliyev, “Paşinyan, anlaşmayı kendi isteğiyle değil, Azerbaycan’ın demir yumruğu sayesinde imzaladı.” değerlendirmesinde bulundu.

Anlaşmanın maddeleri:

1. 10 Kasım 2020’de tam bir ateşkes sağlanacak ve Dağlık Karabağ ihtilaf bölgesindeki tüm askeri operasyonlar Moskova saatiyle 00:00’dan itibaren durdurulacak. Bundan sonra, taraflar olarak adlandırılacak olan Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti daha önceden sahip oldukları mevkilerde duracak.

2. Ermenistan tarafının işgal edilen Ağdam bölgesi ve Gazah bölgesi toprakları 20 Kasım’a kadar Azerbaycan tarafına iade edilecek.

3. Dağlık Karabağ ve Laçin koridorundaki temas hattı boyunca Rusya Federasyonu’ndan 1.960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç ve özel teçhizattan oluşan bir yangın söndürme barışı koruma birliği bulunuyor.

Dağlık Karabağ ve Laçin koridorundaki temas hattı boyunca, 1.960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç ve özel teçhizattan oluşan barış gücü yerleştirilecek.

4. Rusya Federasyonu barış gücü, Ermenistan güçlerinin çekilmesine paralel olarak konuşlandırılacak. Rusya Federasyonu barış gücü kalış süresi, taraflardan herhangi biri bu hükmü bu sürenin bitiminden 6 ay önce feshetme niyetinde olmadıkça, önümüzdeki 5 yıl için otomatik uzatma ile devam edecek.

5. Çatışmanın tarafları anlaşmaların uygulanmasının izlenmesinin etkinliğini artırmak amacıyla ateşkesi korumak amacıyla bir barışı koruma merkezi kurulacak.

6. Ermenistan, 15 Kasım 2020 tarihine kadar Kelbecer bölgesini Azerbaycan Cumhuriyeti’ne ve 1 Aralık 2020’ye kadar Ermenistan’ın Dağlık Karabağ ile bağlantısını sağlayacak olan Laçin bölgesi Azerbaycan’a geri verilip ve Şuşa şehrinden 5 km’den fazla yakın olmamak üzere Hankendi ve Ermenistan’ı Laçın koridoru boyunca birbirine bağlayan yeni bir ulaşım yolu inşa edilecek. Bu rotayı korumak için Rusya barış gücü yerleştirilecek. Azerbaycan tarafı her iki yönde Laçın koridoru ile vatandaşların, araçların ve yüklerin geçişinin güvenliğini sağlayacak.

7. Göçmenler ve mülteciler, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği gözetiminde Dağlık Karabağ’a ve çevre bölgelere dönecek.

8. Savaş esirlerinin ve diğer tutukluların ve ölülerin cesetleri değiş tokuş edilecek.

9. Bölgedeki tüm ekonomik ve ulaşım ilişkileri yeniden kuruluyor. Ermenistan Cumhuriyeti vatandaşların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım bağlantıları sağlayacak. Ulaşım bağlantıları, Rus Sınır Servisi tarafından kontrol edilecek. Tarafların rızası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım koridoru inşa edilecek.

Dağlık Karabağ’da kaybeden Ermenistan’da hükümet binası basıldı

Ermenistan Başbakan’ı Nikol Paşinyan’ın, Dağlık Karabağ’da savaşı Azerbaycan’a karşı kaybettiklerini ima eden açıklamasının ardından Erivan’da bazı gruplar hükümet binasını bastı.

Ermenistan’ın eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın damadı olan ve Vatikan Başkonsolosluğu’ndan geri çağırılan Mikayel Minasyan, Paşinyan’ı, Ermeni halkına ihanet ettiği yönünde suçlayarak Ermenistan’ın Paşinyan yüzünden savaşı kaybettiğini ifade etti. Minasyan’ın bu açıklamalarının ardından yüzlerce kişi özel araçlarıyla Erivan’daki hükümet binası önüne geldi.

Burada toplanan grup polisler tarafından engellenmeye çalışılırken protestocular hükümet binasının kapılarını kırdı. Hala gerilimin devam ettiği Erivan’da protestocuların sayıları giderek artarken bölgeye ek polis kuvvetleri sevk edilmeye devam ediliyor.

Özellikle Paşinyan’a muhalif siyasi parti temsilcileri ve sivil toplum örgütleri halkı Hükümet Binası önünde toplanmaya davet ederken Rus haber ajansları hükümet binası önünden silah seslerinin yayıldığını duyurdu.