.jpg)
Sevil Abbasoğlu İrevanlı, Azerbaycan Türklerinin yetiştirdiği değerli yazarlardan birisidir. 1962 yılında Batı Azerbaycan’da doğan İrevanlı, Bakü Devlet Üniversitesinde Kütüphanecilik bölümünden lisans derecesini almış ve daha sonra Azerbaycan’da kütüphanecilik mesleğini sürdürmüştür. Bir dönem Azerbaycan’da Azatlık gazetesinde de çalışmış olan İrevanlı, Türkiye’de ve Finlandiya’da yaşamını sürdürmektedir.
Yaşamını Türk Dünyası’nın meselelerine ve sorunlarına adayan İrevanlı, bu mevzudaki fikir ve yazılarını çeşitli gazete ve dergilerde yayınlatmıştır. Onun bu yazıları 2020 yılı içerisinde İstanbul’da Post yayınevi tarafından yayımlanan “Türk Dünyası Yazıları” başlıklı eserde bir araya getirilmiştir.
Yazarın son yayımlanan eseri dışında Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı yayınları arasından çıkan “Kafkaslardaki Kıyım ve Sürgünler-Batı Azerbaycan’da Rus ve Ermenilerin Yaptığı Soykırım” başlığını taşıyan bir kitabı da bulunmaktadır.
240 sayfadan oluşan eser, toplamda 40 farklı yazıyı içerisinde ihtiva etmektedir. Yazıların büyük çoğunluğu Azerbaycan üzerinedir. Azerbaycan Cumhuriyeti’nin kuruluşu ve bağımsızlık hareketleri ile başlayan kitap; Azerbaycan Türklerinin maruz kaldığı soykırımlar, Dağlık Karabağ meselesi ile Hocalı soykırımı üzerine yazılmış yazılar ile devam etmektedir. Azerbaycan’ın tanınmış yazarlarından Bahtiyar Vahapzade, Sabir Rüstemhanlı hakkında da tanıtıcı yazılarda yer almaktadır.
İrevanlı, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin kuruluşunun belli bir dönemine tanıklık etmesinden dolayı eserinde Azerbaycan’ın geçirdiği siyasi, kültürel, sosyal durumları gözler önüne seren yazılar yazmış ve bu yazılarını okurlar ile paylaşmıştır. Özellikle Batı Azerbaycan (İrevan) Türklerinin yaşadıkları sürgünler, soykırımlara dikkatleri çeken yazıları ile bilinmeyenleri veya az bilinen ayrıntıları gözler önüne sermiştir.
Diğer yandan eser içerisinde Türkistan’da Basmacılık Hareketi, Kırım Türklerinin lideri Kırımoğlu, Bulgaristan Türklerinin maruz kaldığı soykırım ve zulümler hakkında ilgi çekici yazılar da bulunmaktadır. Eserinin son bölümlerinde yer verdiği Finlandiya ile ilgili iki yazısı da bu ülkeyi daha yakından tanımak isteyen kişiler için faydalı bilgileri içerisinde barındırmaktadır. İrevanlı, halen yaşamını sürdürdüğü bu ülkeyi Türk okurlarına tanıtmaktadır.
Mesleği gereği kütüphanelerde vakti geçen İrevanlı, okurlarına Finlandiya’daki Turku Belediye Kütüphanesi ile Macaristan’daki Mezötür Belediye Kütüphanesini anlatmaktadır. Eserin sonunda yer alan fotoğraf albümünde göçe maruz kalan Azerbaycan Türklerine ait görseller ile eserinde bahsettiği Finlandiya, Türkiye ve Macaristan’a ait fotoğraflara ve yakın arkadaşları ile çekildiği fotoğraflara yer vermiştir. Eseri, Türk Dünyası’nın meselelerini, sorunlarını merak eden okurlar ile Azerbaycan Türklerinin geçirdiği sosyo-kültürel değişimleri yakın bir tanığın ağzından okumak isteyenler için tavsiye ederim.
